به گزارش آی فیلم 2، «دشت ناوُر» یا «ناوَر» یک دریاچه طبیعی نمکی به اندازه تقریبی ۶۰ در ۱۵ کیلومتر، در ولسوالی ناور، یکی از مناطق تاریخی و دیدنی ولایت غزنی است که قدمت تاریخی آن به دوره انسان‌های ماقبل تاریخ می‌رسد.
ولایت غزنی در مرکز افغانستان قرار دارد و از طرف شمال با ولایات «بامیان» و «میدان وردک»، از جنوب و جنوب غرب با ولایت «زابل»، از مشرق با «لوگر و پکتیا»، از جنوب شرق به «پکتیکا» و از مغرب با ولایت «ارزگان» و «دایکندی» همسایه است.
«دشت ناور» غزنی یکی از نخستین زیستگاه‌های انسان‌های ماقبل تاریخ محسوب می‌شود که نماد فرهنگ مردم آن زمان در سرزمین کهن افغانستان است.
در این دشت زیبا، تپه‌های چهارگانه‌ای در بخش شمالی واقع شده که ارتفاع آن حدود 40 تا 60 متر می باشد.
آنگونه که در کتاب «جغرافیای ولایت غزنی» اثر «محمد عظیم عظیمی» آمده است؛ بقایا و آثار به دست آمده از «دشت ناور» پس از تحقیقات و کاوش‌هایی که برای نخستین بار در سال 1967 توسط هیئت‌های افغانستانی و هندی صورت گرفت، شامل تبرهای ابتدایی، شمشیرهای دو لبه و چاقوهای کوچک می‌باشد که از نوع سنگ‌های «آبسیدین» هستند.
از آنجا که منطقه دشت ناور در اثر فعالیت آتشفشان‌ها و زلزله‌ها به وجود آمده، می‌توان قدمت این منطقه را اواخر «پلیوسن» یعنی عصر یخبندان و «پلستویسن» (عصر کهن سنگی) دانست.
هم اکنون نیز در جوار یکی از تپه‌ها، چشمه‌ای زلال و صاف با دو دریاچه طبیعی و جالب به عمق دو متر نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.
ناور یکی از سردترین ولسوالی های غزنی است و تمام ساکنین آن مردم هزاره می باشند.
قدامت تاریخی «دشت ناور»
از نظر قدمت تاریخی دشت ناور برخی ها آن را به شاهنامه فردوسی و قهرمانش یعنی رستم نسبت می‌دهند. رستم همه جا را دنبال اسبی که مناسب حالش باشد می گردد اما نمی یابد تا بالاخره به دشت بی سر و پای ناهور می رسد و اسب نجیبش (رخش) را در میان علفزارها و دشت سرسبز ناور پیدا می کند.
سپس به جولان می پردازد که هیچ فردی یارای رستم و هیچ اسبی حریف رخش نمی شود. تپه زیبایی در دشت ناور قرار دارد که بنام تپه رستم مشهور است که تا دوران طالبان میخ طویله ای بزرگی بالای تپه در میان سنگ خود نمای می کرد و به میخ طویله رستم بود و هیچ کس توان بیرون آوردن آن را نداشت.
حیوانات نادر و با ارزش «دشت ناور»
مدتی پیش مسئولان اداره ملی حفاظت محیط زیست افغانستان پیشنهاد دادند که «دشت ناور» به صفت سومین پارک ملی افغانستان اعلام شود.
«دشت ناور» از جمله ساحات بزرگ تولید نسل غاز حسینی در جهان شناخته شده است. تولید نسل غاز حسینی بار اول در زمان خاندان مغول، در سال 1348 توسط کلاچنتوف و مادل و در سال 1350 و 1370 توسط اداره تحفظ محیط زیست افغانستان گزارش داده شده است.
این ساحه با داشتن یک بند آب طبیعی که حدود ۶۰ کیلومتر بر ۱۵ کیلومتر مساحت دارد، زیستگاه مهم بیش از ۳۰ نوع پرنده کمیاب از جمله انواع مختلف مرغابی ها و پرندگان مهاجر می باشد.
تعداد زیاد انواع دیگر پرندگان مختلف در این ساحه تولید نسل می نمایند. در سال های قبل جمعا 31 نوع از پرندگان مختلف در این ساحه لست شده بود اما نظر به مطالعاتی که توسط اداره تحفظ محیط زیست افغانستان در سال های اخیر صورت گرفته تعداد آن ها کم شده و یک تعداد از پرندگان و مرغان آبی حتی مسیر مهاجرت خویش را تغییر داده اند.
علاوه بر پرندگان، تعدادی از پستانداران و خزندگان نیز در این ساحه دیده شده اند که موش خرما و سمور، شغال ،گرگ و روباه سرخ از جمله آن می باشد.
در چند سال اخیر شکار غیر قانونی در «دشت ناور» سبب شده است که حیوانات و پرندگان کمیاب این ساحه رو به انقراض بروند.
چشمه‌های آب گرم «دشت ناور»
در شرق «دشت ناور» کوه‌های مختلفی وجود دارد، در این ناحیه جریان باد، عمل فرسایش را سرعت بخشیده و در شکل صخره‌ها تغییرات زیادی ایجاد کرده است.
در «دشت ناور» بقایای هشت مرکز آتشفشانی و دو چشمه مهم آب گرم وجود دارد.
آب گرمی در منطقه «قلعه چه» به نام «گرم آب» شهرت دارد که حرارت آن به 35 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، این چشمه در مرکز ناور، 45 کیلومتر به طرف غرب واقع شده است.
م ح
